Recursos locales, influencias extranjeras, creación de valor, tradición y modernidad. El caso de un Sistema Agroalimentario Local en Jämtland, Suecia

Autores/as

  • Paulina Rytkönen Department of Natural Sciences, Environment and Technology. Södertörn University

DOI:

https://doi.org/10.3989/chdj.2016.009

Palabras clave:

Localización, desarrollo territorial, gobernanza territorial, diversificación de granjas, desarrollo rural, industrias lácteas rurales, nueva ruralidad

Resumen


Durante la década de los 80, un proceso de acción colectiva se inició con el propósito de salvar los restos de la ganadería tradicional en Jämtland. Esto resultó en la creación de un sistema agroalimentario local que logró comercializar elementos importantes de la agricultura tradicional, añadiendo elementos de modernidad. La diversificación de las fincas fue la estrategia más importante, dentro de la cual se promovió la creación de un sector de pequeñas industrias lácteas en las fincas, cafés rurales y asimismo la venta directa a los consumidores en dichas fincas, en mercados y otros canales de comercialización, servicios de alojamiento y desayuno y operaciones turísticas al aire libre. En este proceso, conocimiento y experiencias extranjeras jugaron un papel clave en la apertura de un nuevo mercado para los productos lácteos tradicionales. Este caso demuestra que la localización y la apropiación de elementos extranjeros puede ser una estrategia fructífera para promover el desarrollo territorial en regiones como Jämtland. Este artículo pone de relieve cómo un sistema agroalimentario local se articula en el marco del nacimiento de una nueva industria compuesta por pequeñas empresas lácteas, de carácter semi-artesanal. También se discuten los efectos institucionales secundarios que fueron originados por esta experiencia.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Åquist, Ann-Cathrine (2002) Tidsgeografi – En introduktion. Örebro Universitet, Örebro, Sweden. http://web.abo.fi/fc/opu/amne/geogr/Tidsgeografi_introduktion.pdf. [Accessed 12/ June/2015].

Arfini, Filippo; Mancini, Maria Cecilia and Donati, Michele (eds.) (2012) Local Agri-Food Systems in a Global World: Market, Social and Environmental Challenges. Cambridge Scholars Publishing, Newcastle upon Tyne, United Kingdom.

Åsling, Nils G. (1967) Näring I Omdaning, 150 år med Lantbruket och Hushållningssällskapet i Jämtland och Härjedalen. ÖPE Tryck, Östersund, Sweden. PMid:4962313

Barjolle, D.; Renard, O. and Bernardoni P. (eds.) (2013) Étude du potentiel de la commercialisation des produits agricoles des pays ACP (Afrique, Caraibes, Pacifique) utilisant les indications géographiques et les marques avec origine (ACP-AGGI). European Commission, Brussels. http://ec.europa.eu/agriculture/external-studies/2013/gis-acp-countries/fulltext_fr.pdf.

Barjolle, D. and Sylvander B. (2000) Protected Designations of Origin and Protected Geographical Indications in Europe: Regulation or Policy? Recommendations. European Commission, Brussels. http://www.origin-food.org/pdf/pdo-pgi.pdf. [Accessed 2/ September/2014].

Barraclough, Emma (2011) "Commission urged to encourage GIs". Managing Intellectual Property, 11 (15). http://www.managingip. com/Article/2935203/Commission-urged-to-encourage-GIs.html [Accessed 17/June/2015].

Belletti, Giovanni and Marescotti, Andrea (2011) "Evaluation of Geographical Indications, a methodology". In The Effects of Protecting Geographical Indications Ways and Means of their Evaluation, edited by the Swiss Federal Institute of Intellectual Property. Bern, Switzerland.

Bérard, L. and Marchenay, Ph. (2007) "Localized products in France: Definition, protection and value-adding". Anthropology of Food. https://aof.revues.org/415. [Accessed 2/May/2015].

Berglund, Anna (2006) Källarlagrad getost. En rapport om traditionell getost I Jämtland/Härjedalen. Eldrimner, Östersund, Sweden.

Bonow, M and Rytkönen, P. (2013) "Small Scale Farm Dairies in Jämtland, Ancient Practices in Modern Forms". In The Return of Traditional Food, edited by Patricia Lysaght, Lund. Studies in Arts and Cultural Studies, Lund, Sweden: 81-93.

Boucher, F. and Pomeón, T. (2010) "Reflexiones en torno al enfoque SIAL: Evolución y avances desde la Agroindustria Rural (AIR) hasta los sistemas Agroalimentarios Localizados (SIAL)". Spatial Dynamics in Agri-food Systems: Implications for Sustainability and Consumer Welfare. EAAE Proceedings, Parma, Italy.

Bringéus, Nils-Arvid (1997) "Matkulturen i jämförande perspektiv i 1700-talets Norrland". In Maten meir enn föda, edited by Bö, Sigrid and Nordby, Guro. Arendala, Sweden.

Carlsson, B.; Edquist, C.; Eliasson, G.; Jacobsson, S. and Lindholm-Dahlstrand, A. (2000) Innovationssystem, kluster och kompetensblock: Fyra essäer om innovationer, tillväxt och sysselsättning. Rådet för Arbetslivsforskning (RALF) och Vinnova, Stockholm, Sweden.

Ciccone A. (2002) "Agglomeration effects in Europe". European Economic Review, 46 (2): 213-227. http://dx.doi.org/10.1016/S0014-2921(00)00099-4

Courlet C. (2008) L'Économie Territoriale. Presses Universitaires de Grenoble, Grenoble, France.

Davoudi, S.; Evans, N.; Governa, F.; Santangelo, M. (2008) "Territorial Governance in the Making". Approaches, Methodologies, Practices, 46: 33-52.

Deppeler A.; Stamm, H. and Thévenod-Mottet, E. (2011) "Why evaluate the effects of the protection of GIs?". In The Effects of Protecting Geographical Indications Ways and Means of their Evaluation, edited by the Swiss Federal Institute of Intellectual Property. Bern, Switzerland. PMid:21448991

Eldrimner. (2014) Fäbodnäringens branschriktlinjer till god hygienpraxis vid fäbodar vid tillverkning av mjölkprodukter med traditionella metoder. Eldrimner, Östersund, Sweden.

Eriksson, Camilla (2013) Fäboden som politiskt rum. Sveriges lantbruksuniversitet, Acta Universitatis agriculturae Sueciae 25, Uppsala, Sweden.

Hansen, I.; Hansen, H.S.; Christiansen, F.; Braastad, B. and Bakken, M. (2001) "Variation in behavioural responses of ewes towards predator-related stimuli". Applied Animal Behaviour Science, 70: 227-237. http://dx.doi.org/10.1016/S0168-1591(00)00155-6

Hayes, D. J.; Lence, S.H. and Stoppa, A. (2004) "Farmer own brands?". Agribusiness, 20 (3): 269-285. http://dx.doi.org/10.1002/agr.20018

Head, K.; Ries, J. and Swenson, D. (2002) "Agglomeration benefits and location choice: Evidence from Japanese manufacturing investments in the United States". Journal of International Economics, 38 (3-4): 223-246. http://dx.doi.org/10.1016/0022-1996(94)01351-R

Higgins, V.; Dibden, J. and Cocklin, C. (2008) "Building alternative agri-food networks: Certification, embeddedness and agri-environmental governance". Journal of Rural Studies, 24: 15-27. http://dx.doi.org/10.1016/j.jrurstud.2007.06.002

Ilbery, B and Kneafsey, M. (1999) "Niche markets and regional specialty foods in Europe: Towards a research agenda". Environment and Planning A, 31: 2207-2222. http://dx.doi.org/10.1068/a312207

Joslin, T. (2006) "The War on Terroir: Geographical Indications as a Transatlantic Trade Conflict". Journal of Agricultural Economics, 57 (3): 337-363. http://dx.doi.org/10.1111/j.1477-9552.2006.00075.x

Jordbruksverket (2003) Jordbruksstatistisk Årsbok. Jordbruksverket, Jönköping, Sweden.

Jordbruksverket (2013) Jordbruksstatistisk Årsbok. Jordbruksverket, Jönköping, Sweden.

Krugman, P. (1991) Geography and Trade. MIT Press, Cambridge and London.

Larsson, J. (2003) "Vad är en fäbod?". Bebyggelsehistorisk tidskrift, 45.

Länsstyrelsen (2014) Rovdjur i Jämtlands län. Länsstyrelsen. Östersund, Sweden. http://www.lansstyrelsen.se/jamtland/Sv/ djur-och-natur/rovdjur/Pages/default.aspx. [Accessed 26/February/2014].

McPherson, A. (1997) Våra forna bymejerier i Jämtlands län. Länsstyrelsen i Jämtlands län, Östersund, Sweden.

Morgan, K.; Marsden, T. and Murdock, J. (2006) Worlds of food. Oxford University Press, Oxford, United Kingdom.

Muchnick, J. (2009) "Localized Agrifood Systems: concept development and diversity of situations". Proceedings of the Annual Meeting of the Agriculture, Food and Human Values Society and the Association for the Study of Food and Society. Pennsylvania State College, University Park, United States.

Porter, M. (2000) "Location, Competition, and Economic Development: Local Clusters in a Global Economy". Economic Development Quarterly, 14 (1):15-34. http://dx.doi.org/10.1177/089124240001400105

Reviron, S.; Thevenod-Mottet, E. and El Benni, N. (2009) "Geographical indications: creation and distribution of economic value in developing countries". In Working Paper series 2009/14. Swiss National Centre of Competence in Research. NCCR Trade Regulation, Bern, Switzerland.

Requier-Desjardins, Denis (2007) "L'evolution du debat sur les SYAL: le regard d'un économiste". In Les dynamiques territoriales: Débats et enjeux des différentes approaches disciplinaires, XLIIIe Colloque de l'ASRDLF. Grenoble et Chambéry, France.

Ribeiro, J.C. and Santos, J.F. (2004) "Portuguese olive oil and the price of regional products: does designation of origin really matter?" NIPE WP3. Working Paper Series, Universidade do Minho, Braga, Portugal.

Rytkönen, Paulina and Gratzer, Karl (2012) "Geografiska Ursprungsbeteckningar, en preliminär reflektion". Södertörn Working Papers1, Flemingsberg, Sweden.

Rytkönen, Paulina; Bonow, Madeleine; Johansson, Magnus and Persson, Ylva (2013) "Goat cheese production in Jämtland – a pioneering experience in the re-emergence of local food". Acta Agriculturae Scandinavica, Section B - Soil & Plant Science, 63 (1):38-46. http://dx.doi.org/10.1080/09064710.2013.798682

Rytkönen, Paulina; Bonow, Madeleine and Dinnétz, Patrik (2014) "Mountain Agriculture at the crossroads, biodiversity, culture, and modernization, conflicting and interacting interests". In Farming systems facing global challenges: Capacities and strategies, edited by Aenis, T.; Knierim, A.; Riecher, M.C.; Ridder, R.; Schobert, H. and Fischer, H. IFSA (European Farming Systems Association). Berlin, Germany. http://ifsa.boku.ac.at/cms/index.php?id=134&L=0. [Accessed 15/October/2014].

Sforzi, M. and Mancini, C. (2012) "The reinterpretation of the agrifood system and its spatial dynamics through the industrial district". Agricultural Economics, 11: 510-519.

SOU. (2006) Se landsbygden! Myter, sanningar och framtidsstrategier, Slutbetänkande av Landsbygdskommittén 2006/101. Statens Offentliga Utredningar, Stockholm, Sweden./.

Staffansson, J-Å. (1995) Svenskt Smör, produktion, konsumtion, utrikeshandel 1861-1913, (Lund). Lund University Press, Lund, Sweden.

Stryjan, Yohannan and Fröman, Eva (1991) Jämtspira – En studie I innovation. Sveriges Lantbruksuniversitet. Uppsala, Sweden.

Svedjeland, Knut (1964) Från bymejeri till storindustri, Jämtlands läns mejeriförening. Östersunds-Postens civiltryckeri, Östersund, Sweden.

Tunón, H.; Axelsson-Linkowski, W.; Bele, B.; Kvarnström, M.; Nordenhaug, A. and Wissman, J. (2013) "Views of landscape, reflections on the governance of Scandinavian transhumance". Baltic Worlds, IV (3-4): 53-60.

Van Ittersum, K.; Candel, M. J. J. M. and Meulenberg, M. T. G. (2003) "The influence of the image of a product's region of origin on product evaluation". Journal of Business Research, 56: 215-226. http://dx.doi.org/10.1016/S0148-2963(01)00223-5

Vandecandelaere, E.; Arfini, F.; Belletti, G. and Marescotti, A. (eds.) (2009) Linking peoples, places and products, A guide for promoting quality linked to geographical origin and sustainable geographical indications. FAO, Rome, Italy. http://redd.pro/sites/default/files/dokumenta/Linking_people_places_and_products.pdf. [Accessed 17/May/2015].

Von Friedrichs, Y. and Skoglund, W. (2011) "Gastronomi som kraft för regional utveckling". In Gastronomins (politiska) geografi, edited by Bonow, Madeleine and Rytkönen, Paulina. Årsboken Ymer, Motala, Sweden

Publicado

2016-06-30

Cómo citar

Rytkönen, P. (2016). Recursos locales, influencias extranjeras, creación de valor, tradición y modernidad. El caso de un Sistema Agroalimentario Local en Jämtland, Suecia. Culture &Amp; History Digital Journal, 5(1), e009. https://doi.org/10.3989/chdj.2016.009

Número

Sección

Dossier